Koniec okresu reprodukcyjnego w życiu kobiety niesie za sobą wiele zmian hormonalnych i metabolicznych. Z uwagi na dynamicznie zmieniające się procesy, kobieta powinna szczególnie dbać o swoje zdrowie i regularnie je kontrolować.
Najprostszym sposobem na ocenę funkcjonowania organizmu jest wykonywanie badań profilaktycznych krwi, moczu i kału. Badania powinny obejmować parametry, które są kluczowe w ocenie zdrowia dojrzałej kobiety.
Badanie FSH – po pierwsze, sprawdź czy w organizmie zaszły już zmiany hormonalne
Dlaczego rozpoznanie menopauzy jest ważne? Głównie z uwagi na zmiany i konieczność kontroli zmian składu kości (osteoporoza) oraz kontrolę pod kątem profilaktyki nowotworowej m.in. raka jajnika czy piersi.
Wygaszaniu czynności jajników towarzyszy zmiana w stężeniu jednego z najważniejszych hormonów regulujących cykle miesiączkowe. FSH, czyli hormon folikulotropowy u kobiet miesiączkujących ma zmienne – rosnące i spadające w zależności od fazy cyklu – stężenie.
W czasie przekwitania, poziom FSH jest stale podniesiony i przekracza w moczu poziom 25 mlU/ml. Badanie stężenia FSH można wykonać z krwi (w laboratorium medycznym) lub samodzielnie wykonując test na menopauzę z moczu. Testy apteczne są bardzo dokładne i wystarczające do rozpoznania przekwitania.
Bilans 50 latki – jakie badania warto wykonać?
Badania profilaktyczne obejmują parametry o podstawowym znaczeniu w diagnostyce funkcjonowania organów oraz te, które powinny wykonać kobiety po 50 roku życia – z uwagi na większe prawdopodobieństwo rozwoju pewnych schorzeń.
Homocysteina, hsCRP i lipidogram
Te 3 podstawowe badania służą do oceny gospodarki lipidowej (tłuszczowej) oraz ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób układu krążenia, które są jedną z częstych przyczyn pogorszenia się stanu zdrowia u dojrzałych kobiet.
Do tej pory do oceny zaburzeń gospodarki tłuszczowej wykorzystywano jedynie lipidogram, czyli badanie w krwi poziomu trójglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji HDL i LDL. Jednak z uwagi na osobnicze uwarunkowania, trudno do końca stwierdzić jaki poziom cholesterolu będzie dobry.
Stosunkowo nowym badaniem jest pomiar homocysteiny w krwi. Jest to parametr odzwierciedlający lepiej niż lipidogram ryzyko wystąpienia u pacjentki chorób o podłożu zakrzepowym, miażdżycy, zawału serca, choroby wieńcowej czy udaru mózgu.
hsCRP to badanie polegające na pomiarze stężenia tzw. wysokoczułego CRP. CRP jest białkiem, które występuje w wielu chorobach o podłożu zapalnym np. w miażdżycy. Oznaczenie stężenia hsCRP pomaga rozpoznać ten proces na bardzo wczesnym etapie, kiedy możliwe jest podjęcie kroków zapobiegających rozwojowi groźnej choroby.
Więcej na temat białka CRP znajdziesz tutaj: https://labhome.pl/bialko-c-reaktywne/
HbA1c (hemoglobina glikowana)
Pomiar hemoglobiny glikowanej to badanie, które dużo lepiej niż pomiar glukozy w krwi odzwierciedla stan gospodarki węglowodanowej i tym samym możliwe ryzyko wystąpienia cukrzycy. Jest to tzw. badanie retrospektywne, czyli takie które pozwala określić średnie stężenie glukozy w krwi w ciągu ostatnich 3 miesięcy.
HbA1c to hemoglobina zawarta w erytrocytach (czerwone krwinki) do której przyłączyły się cząsteczki glukozy, które znajdowały się w nadmiarze w krwi. Ponieważ erytrocyt średnio żyje 90 dni – jesteśmy w stanie sprawdzić, jaki poziom cukru utrzymuje się w naszej krwi.
Zbyt wysoki poziom HbA1c może świadczyć o stanie przedcukrzycowym lub cukrzycy – których nie można bagatelizować.
Markery nowotworowe – CA125, CEA, CA 15-3
W bilansie badań warto uwzględnić również badanie markerów nowotworowych. Markery nowotworowe to substancje, które mogą wskazywać na pojawienie się złośliwych zmian, zanim pojawią się pierwsze objawy choroby.
Te trzy markery: CA125, CEA, CA 15-3 warto sprawdzić z uwagi na fakt, że rak jajnika, jelit i piersi – to trzy najczęściej występujące nowotwory u kobiet.
CA125 to marker wykorzystywany w diagnostyce raka jajnika. CEA jest markerem nowotworu jelita grubego, niespecyficznie pojawia się również w innych nowotworach układu pokarmowego. Natomiast CA 15-3 jest antygenem, którego podwyższony poziom (>30 U/l) z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na raka piersi.
Profilaktyka i badania krwi pomagają wykrywać zmiany wielu groźnych chorób w stadium bezobjawowym i pozwalają również ocenić ogólną kondycję organizmu.