W najbliższym czasie mają ulec zmianie zasady dotyczące szczepień przeciwko grypie. Już od jesieni bieżącego roku, aby się zaszczepić, wystarczy wizyta w aptece. Tam bowiem farmaceuta wypisze receptę ze zniżką, zakwalifikuje pacjenta oraz wykona szczepienie. Taki jest najnowszy pomysł urzędników Ministerstwa Zdrowia w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie.
Co jest zatem najistotniejsze w kontekście nowych zasad dotyczących szczepień przeciwko grypie?
Obecnie urzędnicy Ministerstwa Zdrowia pracują nad wprowadzeniem refundowanej recepty farmaceutycznej na szczepionki przeciwko grypie. Zatem prawdopodobnie już od jesieni bieżącego roku, by uzyskać dofinansowanie, nie będzie trzeba iść do lekarza, a wystarczy wizyta w aptece, gdzie farmaceuta wypisze receptę, zakwalifikuje pacjenta do szczepienia oraz poda preparat.
Aby zmiany takie szybko weszły w życie urzędnicy resortu zdrowia chcą je dopisać do projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, która jest obecnie na etapie konsultacji publicznych. Dzięki temu będą mogły one zacząć obowiązywać jesienią bieżącego roku.
Jak podkreśla Emilia Szyszkowska ze Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET, przedstawiciele branży farmaceutycznej czekają na takie zmiany w przepisach, bowiem w krajach, w których wprowadzono możliwość szczepienia przeciwko grypie przez farmaceutów, liczba zaszczepionych gwałtownie wzrosła. Apteka jest w tym względzie niewątpliwie wygodnym miejscem, często znajdującym się po drodze do domu czy też do pracy, a liczba aptek w Polsce jest w tym względzie duża.
Jak z kolei zauważa Marek Tomków, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, warto wiedzieć, iż obecnie wyszczepialność na grypę jest w Polsce jedynie na poziomie kilku procent. Pacjenci często niestety lekceważą tę chorobę oraz powikłania po niej, które mogą być bardzo poważne, a skoro zatem cena szczepionki nie jest już barierą, bowiem szczepienia są refundowane, to należy się niewątpliwie pozbyć przeszkód organizacyjnych w tym aspekcie. Dziś bowiem pacjenci krążą pomiędzy przychodniami, a aptekami i niepotrzebnie czekają w kolejkach do lekarza.
W obecnej chwili do 50,0% refundacji lub uzyskania bezpłatnej szczepionki jest wymagana recepta od lekarza. Sama szczepionka dla seniorów w wieku od 65 lat oraz dzieci do 18 lat jest darmowa, a pozostali dorośli płacą około 25,0 zł i szczepionki są dostępne w części przychodni.
W sytuacji, gdy nie ma w danej placówce preparatów do wykonania szczepienia, z receptą trzeba się udać do apteki, by ją wykupić, a następnie ze szczepionką wrócić do przychodni. Można się również już obecnie zaszczepić w aptece, jeżeli placówka taka ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) na podawanie preparatu. Wówczas za samo szczepienie pacjent nie płaci już nic. Receptę z kolei na szczepionkę bez refundacji, a zatem pełnopłatną, może wystawić również farmaceuta, lecz nie jest to popularne rozwiązanie.
O czym jeszcze warto pamiętać w kontekście szczepień na grypę wykonywanych w aptekach?
Niewątpliwie istotne jest to, iż już w ostatnim sezonie grypowym wprowadzono ułatwienia dla pacjentów w postaci możliwości podania preparatu w aptece. Zmiany te jednak były spóźnione, bowiem dopiero na początku października ubiegłego roku wszedł w życie przepis ustawy refundacyjnej, dający podstawę do zawierania i rozliczania przez NFZ umów z aptekami na wykonanie szczepień. Niestety na rozporządzenie wykonawcze trzeba było poczekać jeszcze przez kolejny miesiąc i gdy apteki podpisały umowy z NFZ, tak naprawdę mieliśmy już styczeń roku bieżącego, a zatem było już zdecydowanie za późno.
Jak zauważa Marek Tomków, należy zatem mieć nadzieję, iż w tym roku ten błąd się nie powtórzy, albowiem największe zainteresowanie szczepieniami przeciwko grypie jest we wrześniu i w październiku. Jeżeli znów będzie opóźnienie wejścia w życie zmiany przepisów, wówczas niestety kolejny sezon będzie w tym względzie stracony. Tutaj należy też pamiętać o tym, iż oznacza to, że co roku setki tysięcy szczepionek należy zutylizować, co też jest bardzo poważnym kosztem.
Sam pomysł umożliwienia wykonywania refundowanych szczepień w aptekach jest pozytywnie oceniany przez ekspertów. Jak zauważa prof. Marcin Czech, epidemiolog z Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego, niewątpliwie poszerzenie grupy profesjonalistów medycznych, mogących wykonać szczepienie, jest pomysłem słusznym. Poza tym zapewne istotne jest tutaj to, iż sama szczepionka przeciwko grypie jest jedną z najbezpieczniejszych na rynku i tylko w jednym przypadku na milion zdarzają się poważne działania niepożądane. Z kolei zachorowanie na grypę niesie ze sobą coraz groźniejsze konsekwencje.
Zmiany przepisów w tym względzie również pozytywnie oceniają eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych i w swym stanowisku apelują o pilne zmiany legislacyjne, podkreślając jednocześnie, że obecnie główną barierą w dostępie do szczepień jest konieczność kilkukrotnej wizyty pacjenta w różnych miejscach, takich jak chociażby placówki podstawowej opieki zdrowotnej czy apteki, celem uzyskania recepty, następnie szczepionki oraz samego wykonania szczepienia.
Niewątpliwie zatem wszyscy są zgodni, iż uprawnienie farmaceutów do wystawiania recept na szczepionki przeciwko grypie, także tych refundowanych, jest niezbędnym ruchem, który przyczyni się do skrócenia ścieżki pacjenta do wykonania szczepienia. Farmaceuci poza tym powinni mieć możliwość oznakowania swojego punktu szczepień, bowiem naklejka na drzwiach apteki informująca o tym, że w danej placówce pacjent może wykonać szczepienie, a szczepionka będzie refundowana, nie powinna być odczytywana jako zabroniona reklama.
W tym względzie eksperci podkreślają, iż szczepienia ochronne przeciwko grypie przyczyniają się do redukcji zachorowalności i umieralności, a także pomagają w odciążeniu systemu opieki zdrowotnej, szczególnie w tak istotnym okresie jesienno-zimowym, obfitującym w znacznie zwiększoną liczbę zachorowań. W tym aspekcie promocja oraz rozwój programów szczepień ochronnych jest kluczowym zadaniem systemu ochrony zdrowia.
Podsumowując, wiele wskazuje na to, iż jesienią bieżącego roku nastąpią zmiany w zakresie możliwości wykonywania szczepień refundowanych przeciwko grypie. Urzędnicy resortu zdrowia planują bowiem, aby farmaceuta mógł wystawiać receptę na refundowaną szczepionkę i wykonywać samo szczepienie przeciwko grypie, co znacznie uprościłoby całą sytuację i skróciło pacjentom czas niezbędny do zaszczepienia się. Należy zatem mieć nadzieję, iż zmiany legislacyjne szybko zostaną uchwalone, aby nowe przepisy weszły w życie i abyśmy zdążyli przed rozpoczęciem zimowego sezonu infekcyjnego w tym względzie.