Pieczenie w gardle oraz przełyku, ból w mostku, odbijanie się i przedostawanie kwaśnej treści do gardła mogą być objawami choroby refluksowej przełyku. Zestaw takich symptomów ogólnie określa się mianem zgagi. Jeśli wspomniane dolegliwości nie występują często, to nie ma powodów do niepokoju. Kiedy jednak objawy intensyfikują się, wówczas warto rozważyć diagnostykę w kierunku wspomnianej choroby refluksowej przełyku.
Pieczenie w gardle po jedzeniu, pieczenie gardła i przełyku – z czego może wynikać?
W większości przypadków przyczyną uczucia pieczenie w gardle i przełyku jest zgaga – a więc stan spowodowany cofnięciem się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Przyczynia się to do podrażnienia nabłonka przełyku, a co za tym idzie – do wspomnianych dolegliwości, które pacjenci opisują nawet niekiedy jako ból w okolicach mostka. Zazwyczaj zgaga występuje jedynie sporadycznie, na przykład po spożyciu określonych grup pokarmów czy po przyjęciu pozycji leżącej od razu po jedzeniu. W takich przypadkach nie ma powodu do niepokoju (choć warto zastanowić się nad wdrożeniem profilaktyki, o której piszemy w dalszej części artykułu).
Niestety, jeśli opisane powyżej objawy pojawiają się często, wówczas można podejrzewać, że stoi za nimi choroba refluksowa przełyku. Przyczyny jej wystąpienia obejmują przede wszystkim nieprawidłowości w zakresie procesów trawienia, a w tym niewłaściwą czynność dolnego zwieracza przełyku, zaburzenia w opróżnianiu żołądka, zaburzenia czynności skurczowej przełyku i inne. Wśród czynników, które pośrednio przyczyniają się do rozwoju choroby refluksowej przełyku wymienia się między innymi otyłość (a także okres ciąży), nadużywanie alkoholu, brak leczenia cukrzycy, nieprawidłowości anatomiczne w budowie poszczególnych elementów przewodu pokarmowego czy też niewłaściwe nawyki żywieniowe. Więcej informacji o mechanizmie powstawania refluksowej choroby przełyku znajduje się tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/przewod-pokarmowy/pieczenie-w-gardle-i-przelyku-po-jedzeniu.
Uczucie palenia w gardle – domowe i apteczne sposoby
W przypadku obserwowania sporadycznych epizodów zgagi, warto wdrożyć przede wszystkim działania zaradcze, które pomogą ograniczyć liczbę takich przypadków. Wśród nich można wyróżnić:
- uregulowanie masy ciała (osoby z nadwagą i otyłe częściej doświadczają palenia w gardle i przełyku po posiłkach);
- rezygnację z palenia tytoniu oraz z picia alkoholu;
- rezygnację z przyjmowania pozycji leżącej do 2-3 godzin po posiłku (oznacza to wyeliminowanie poobiednich drzemek czy też wieczornego jedzenia przed snem);
- unikanie schylania się i intensywnego wysiłku fizycznego tuż po jedzeniu;
- uniesienie wezgłowia łóżka (by treść żołądkowa mogła swobodnie przemieszczać się z pomocą grawitacji);
- unikanie pokarmów i napojów, o których wiadomo, że mogą przyczyniać się do wystąpienia zgagi (w tym czekolady, owoców cytrusowych, potraw z dużą ilością tłuszczu, napojów gazowanych i innych).
W aptekach bez recepty dostępne są także leki mające zobojętniać sok żołądkowy i złagodzić tym samym dolegliwości związane ze zgagą. Zawierają one między innymi związki glinu oraz kwasu alginowego. W przypadku choroby refluksowej przełyku stosuje się raczej farmakoterapię opartą o inhibitory pompy protonowej – czyli substancje zmniejszające poziom wydzielania soku żołądkowego. W cięższych przypadkach konieczne jest wdrożenie leczenia chirurgicznego (zazwyczaj wtedy, gdy farmakoterapia nie przynosi efektów).
Źródła:
- Talar-Wojnarowska, A. Gąsiorowska, E. Małecka-Wojciesko, Choroba refleksowa przełyku [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej online, data aktualizacji hasła: 10.08.2023
- dr hab. E. Małecka-Panas, aktualizacja: lek. M. Wiercińska, Choroba refleksowa przełyku (refluks): przyczyny, objawy i leczenie [w:] Medycyna Praktyczna, 15.09.2022
- A. J. Sałacki, Zgaga [w:] Medycyna po Dyplomie 09/2017
- A. J. Sałacki, Choroba refleksowa przełyku [w:] Medycyna po Dyplomie 02/2018
- Korzonek, A. Dzirgas, M. Kuczyńska, Choroba refleksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 5
- Waśko-Czopnik, Jak uzyskać sukces terapeutyczny u pacjentów z chorobą refleksową przełyku – w świetle dowodów naukowych [w:] Varia Medica 2021, tom 5, nr 1
- M. Wiercińska, Zgaga: co to jest zgaga, jakie są jej przyczyny [w:] Medycyna Praktyczna, 23.09.2022
Artykuł Sponsorowany