Każdy z nas, niezależnie od tego, czy miał doskonały wzrok przez całe życie, czy doświadczał problemów z widzeniem, z biegiem lat doświadczy prezbiopii. To naturalna konsekwencja starzenia się gałek ocznych i zachodzących w nich procesów.
Czym jest prezbiopia?
Prezbiopia, zwana również starczowzrocznością, jest naturalnym procesem związanym z wiekiem, który dotyka niemal wszystkich osób po 40. roku życia. Polega ona na stopniowej utracie zdolności oka do ostrego widzenia na bliskie odległości.
Jest to wynikiem zmniejszającej się elastyczności soczewki wewnątrzgałkowej oraz osłabienia mięśni odpowiedzialnych za akomodację – proces, w którym soczewka zmienia swój kształt, aby skupić obraz na siatkówce.
Jakie są przyczyny prezbiopii?
Prezbiopia jest spowodowana naturalnym starzeniem się soczewki oka. W młodym wieku soczewka jest elastyczna i ma zdolność szybkiego zmieniania kształtu, co pozwala na łatwe dostosowanie ostrości widzenia na różne odległości.
Jednak z upływem lat soczewka stopniowo traci swoją elastyczność, staje się sztywniejsza i grubsza, co utrudnia proces akomodacji. Wynika to z odkładania się w soczewce włókien białkowych, które z wiekiem stają się gęstsze i twardsze.
Co więcej, wraz z wiekiem dochodzi do osłabienia mięśnia rzęskowego, który odpowiada za napinanie i rozluźnianie soczewki podczas akomodacji. Zmiany te sprawiają, że oko traci zdolność do ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się w pobliżu, co objawia się trudnościami w czytaniu drobnego druku, potrzebą oddalania tekstu lub korzystania z dodatkowego oświetlenia.
Objawy prezbiopii
Głównym objawem prezbiopii jest problem z widzeniem drobnych liter lub przedmiotów z bliskiej odległości (np. podczas czytania książki czy korzystania z telefonu). Dodatkowo również starczowzroczność objawia się szybkim zmęczeniem oczu przy pracy przy komputerze, czytaniu, szyciu czy dokonywaniu innych manualnych czynności.
Charakterystycznym objawem prezbiopii jest również oddalanie tekstu od oczu, aby „ustawić ostrość” widzenia. Objawy prezbiopii mogą pojawić się nagle, ale zwykle rozwijają się stopniowo w ciągu kilku lat. Z czasem pogarszanie się wzroku na bliskie odległości staje się coraz bardziej zauważalne i wymaga korekcji optycznej.
Jak korygować prezbiopię?
Obecnie prezbiopię można korygować na wiele sposobów. Najpopularniejszym jest wyrobienie tzw. okularów do czytania. Ich szkła są zaprojektowane specjalnie do widzenia z bliskiej odległości, a pacjenci mogą je nosić jedynie w sytuacjach, gdy jest to potrzebne, np. podczas czytania lub pracy przy komputerze.
Okulary takie mogą jednak nie być wygodne, jeśli pacjent potrzebuje dynamicznego zmieniania skupienia wzroku – np. w pracy, czy w trakcie pracy nad hobby. W takiej sytuacji lepiej sprawdzają się soczewki progresywne, zwane również multifokalnymi.
Pozwalają one na ostre widzenie zarówno z bliskiej, jak i dalekiej odległości, a także w średnim zakresie (np. podczas korzystania z komputera). Soczewki te posiadają strefy o różnej mocy optycznej, co umożliwia płynne przechodzenie między różnymi odległościami widzenia bez konieczności zmiany okularów.
Co ważne, prezbiopię można także korygować za pomocą soczewek kontaktowych, zwłaszcza soczewek multifokalnych. Te soczewki, podobnie jak okulary progresywne, umożliwiają ostre widzenie na różne odległości. Istnieje również możliwość stosowania soczewek kontaktowych w tzw. monowizji, gdzie jedno oko jest skorygowane do widzenia z bliska, a drugie do widzenia z daleka. Metoda ta może jednak wymagać czasu, aby się do niej przyzwyczaić.
Inną opcją dla osób z prezbiopią jest laserowa korekcja wzroku, znana jako laserowa korekcja monowizji. W tej procedurze jedno oko jest skorygowane do widzenia z bliska, a drugie do widzenia z daleka, co może zmniejszyć potrzebę korzystania z okularów. Niektórzy pacjenci mogą jednak odczuwać trudności w dostosowaniu się do tej metody.
Czy prezbiopii można zapobiec?
Prezbiopia jest naturalnym procesem starzenia się oka, którego nie można całkowicie zapobiec. Jednak istnieją pewne działania, które mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia oczu i spowolnieniu procesu starzenia się soczewki. Regularne badania wzroku, stosowanie odpowiednich okularów ochronnych w jasnym świetle oraz zachowanie zdrowej diety bogatej w witaminy i minerały (zwłaszcza witaminę A, C oraz luteinę) mogą przyczynić się do opóźnienia rozwoju prezbiopii.
Bibliografia:
- „Presbyopia – A Review of Current Treatment Options and Emerging Therapies” James A Katz, Paul M Karpecki, Alexandra Dorca, Sima Chiva-Razavi, Heather Floyd, Elizabeth Barnes, Mark Wuttke i Eric Donnenfeld. Dostęp online: NCBI, dn. 11.09.2024.
- „New insights in presbyopia: impact of correction strategies” James S Wolffsohn, Leon N Davies i Amy L Sheppard. Dostęp online: NCBI, dn. 11.09.2024.
Artykuł Sponsorowany