Przewidywane są zmiany w zakresie oferowania i dostępności szczepionki przeciwko HPV w Polsce. Od listopada bieżącego roku ów preparat ma być dostępny w aptekach dla każdego dziecka powyżej 9 roku życia za połowę ceny. W planach urzędników Ministerstwa Zdrowia jest również to, by preparat był od stycznia przyszłego roku darmowy dla wszystkich nastolatek od 12 roku życia.
Jak zatem przedstawia się obecnie sytuacja ze szczepionką przeciwko HPV?
Otóż od początku listopada bieżącego roku koszt szczepionki przeciwko rakowi szyjki macicy (czyli HPV) ma wynosić 140 zł zamiast obecnego poziomu 300 zł. Do refundacji na razie wejdzie preparat jednego z dwóch producentów.
Aby móc otrzymać szczepionkę w takiej niższej cenie konieczne będzie skierowanie od lekarza, wystawione na bazie charakterystyki produktu leczniczego, według którego jest to preparat dla każdego powyżej 9 roku życia, bez względu na płeć. Zazwyczaj preparat ten zalecany jest nastolatkom, które nie rozpoczęły jeszcze życia seksualnego, gdyż jest on wówczas bardziej skuteczny. Przy czym nastolatkom do 14 roku życia aplikuje się preparat w dwóch dawkach, a tym powyżej 15 roku życia już w trzech.
Generalnie wpisanie preparatu przeciwko HPV na listę refundacyjną stanowi pewną zmianę odnośnie sposobu myślenia o szczepieniach. Do tej pory bowiem w Polsce w takim trybie oferowane są szczepienia przeciw grypie i to dla wybranych grup. Tradycyjnie bowiem w naszym kraju mamy darmowe szczepienia w ramach obowiązkowego kalendarza szczepień i pełnopłatne pozostałe.
Różnica w tym zakresie jest taka, iż w refundacji aptecznej może znaleźć się kilka preparatów od różnych producentów. Z kolei przy szczepieniach z kalendarza szczepień zazwyczaj organizowany jest przetarg, który wygrywa jeden producent. Zatem wprowadzenie szczepionki przeciwko HPV na takiej zasadzie stanowi tutaj pewne novum.
Jak takie zmiany oceniane są przez ekspertów?
Otóż zdania na ten temat są mocno podzielone. Cześć ekspertów chwali taką zmianę strategii, uważając, iż w ten sposób zwiększa się dostępność szczepień stanowiących działania profilaktyczne. Natomiast przy wpisaniu do kalendarza szczepień grupa byłaby zawężona.
Jednak są i przeciwnicy takiego rozwiązania, argumentując, iż państwo tym samym przerzuca odpowiedzialność na pacjenta. Ów pacjent musi bowiem najpierw zdobyć receptę, następnie zakupić lek i dopiero udać się na zabieg. To zaś skutecznie zniechęca do zainteresowania szczepieniami.
W tym względzie plan Ministerstwa Zdrowia przewiduje również wprowadzenie szczepionki do kalendarza szczepień, ale dopiero od stycznia przyszłego roku i tylko dla dziewczynek od 12 roku życia. Dla nich zatem szczepionka byłaby darmowa i podawana w przychodni, a dla pozostałych byłaby z 50%-ową odpłatnością.
Obecnie na rynku dostępne są 3 preparaty pochodzące od 2 producentów, mianowicie:
- Cervavix od koncernu GlaxoSmithKline
- Gardasil od koncernu MSD
- Gardasil 9 od koncernu MSD
Różnica pomiędzy poszczególnymi preparatami jest taka, iż działają one na różne typy wirusa.
Z informacji uzyskanych za pośrednictwem portalu gdziepolek.pl wynika, iż obecnie preparat Cervavix można nabyć bez większego problemu. To znacząca zmiana, gdyż jeszcze do niedawna był on dostępny w raptem co 20-ej aptece. Jednakże różnice w cenie owego preparatu są wręcz ogromne, wahając się od 289,99 zł do 428,99 zł.
Jak ocenia Bartłomiej Owczarek z portalu gdziepolek.pl, wprowadzenie refundowanej ceny na poziomie 140,00 zł sprawiłoby zapewne, iż preparat stałby się bardziej dostępny. Szczególnie, że wymaga on zastosowania dwóch bądź trzech dawek w zależności od wieku.
W tym kontekście Gardasil 9 jest jeszcze droższy, gdyż jego cena waha się od 420,00 zł do nawet 800,00 zł. Jego zaletą jest jednak to, iż chroni on przed większą liczbą typów wirusa (obecnie można go nabyć w ok. 30% aptek).
Co jeszcze jest ważne w kontekście szczepień przeciwko HPV?
Generalnie istotnym jest, iż pomimo, iż dziś program powszechnych szczepień przeciwko HPV finansowanych przez resort zdrowia jeszcze nie obowiązuje, to można jednak wykonać takie szczepienia za darmo. Otóż finansują je niektóre samorządy (około 120 jednostek samorządowych przystąpiło do takiej akcji), oferując takie darmowe szczepienia niekiedy tylko dziewczynkom, a niekiedy również i chłopcom.
Takim przykładem jest chociażby Sopot, organizujący już od ponad 10 lat program profilaktyki przeciwko HPV (najnowszy został przyjęty na lata 2021-2023). W roku obecnym przewidziano przeprowadzenie około 80 szczepień, a decyduje kolejność zgłoszeń. Na kontynuację programu profilaktycznego zdecydowało się również miasto Poznań, przy czym miały tu miejsce zawirowania, gdy w sierpniu bieżącego roku czasowo wstrzymano nabór na pierwsza dawkę z uwagi na brak dostępności preparatu.
Dlaczego tak istotne jest szczepienie przeciwko HPV?
Otóż według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2017 roku liczba zachorowań wywołanych przez HPV wyniosła 3,5 tys., z czego 2,5 tys. stanowił rak szyjki macicy. Tymczasem zgodnie z założeniami Narodowej Strategii Onkologicznej w Polsce do 2028 roku powinno zostać zaszczepionych przeciw HPV około 60% nastolatków.
W Europie krajowe zalecenia odnośnie szczepień przeciwko HPV istnieją w 46 krajach, z czego w 38 krajach finansowanie jest pełne, w 2 częściowe (Francja i Księstwo Monako), a w 6 nie finansuje się takich szczepień ze środków publicznych.
Podsumowując, planowana od listopada bieżącego roku częściowa refundacja preparatów do szczepień przeciwko HPV zapewne przyczyni się do tego, iż więcej osób zainteresowanych tym tematem będzie mogło skorzystać z możliwości szczepienia. Z kolei w planach resortu zdrowia jest wprowadzenie owych szczepień do kalendarza szczepień, co oznacza, iż będą one darmowe i dostępne bezpośrednio w poradniach. Jednak ów program obejmie tylko dziewczynki powyżej 12 roku życia, dla pozostałych preparat ten będzie do kupienia z 50%-ową odpłatnością.