Jednym z bardziej wstydliwych, a jednocześnie często spotykanych przypadłości jest stomia. Mimo tego, że problem stomii dotyka wielu osób, temat ten wciąż jest odsuwany, przez co wiele osób nie bardzo wie, czym stomia właściwie jest. O tym, czym jest stomia, jakie są jej rodzaje i przyczyny przeczytasz poniżej.
Co to jest stomia?
Większość z nas choć raz w życiu słyszała określenie- stomia. Co to właściwie jest? Mówiąc najprościej, stomia jest otworem utworzonym chirurgicznie w ścianie ciała. Jego celem jest umożliwienie wydalania z organizmu moczu, kału czy żółci w przypadku, gdy normalne drogi wydalania są uszkodzone lub niedostępne. Najczęściej stomia ma związek z chorobami nowotworowymi, chorobami jelit czy wrodzonymi wadami anatomicznymi. W takich przypadkach wyłonienie stomii jest konieczne, gdyż brak wypróżniania uniemożliwiałby życie pacjenta i szybko doprowadziłby do jego śmierci.
Stomie możemy podzielić na kilka rodzajów ze względu na lokalizację i cel. Wyróżniamy np. stomię jelitową, utworzoną z fragmentu jelita. Jej celem jest wydalanie kału. Odprowadzanie moczu umożliwia stomia moczowa nazywana też urostomią. Do odprowadzania żółci natomiast służy stomia żółciowa, czyli cholestomia.
Jakie są przyczyny stomii?
Stomia najczęściej jest konsekwencją nowotworu jelita grubego, pęcherza moczowego, choroby Leśniowskiego-Crohna czy polipowatości jelita grubego. Cechą charakterystyczną jest brak możliwości kontroli wypróżnień. Pacjenci korzystają z worka stomijnego, co wciąż jest trudno akceptowalne w społeczeństwie. Przyczyną uniemożliwienia wydalania substancji z organizmu może być nie tylko nowotwór, jelita grubego ale także wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy usunięcie całego jelita grubego, jak i inne dolegliwości odporne na leczenie farmakologiczne.
Stomia jelitowa w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego dotyka głównie okrężnicy i charakteryzuje się stanem zapalnym błony śluzowej jelita grubego. Jednym z głównych objawów choroby jest biegunka, często krwista. Pojawia się także skurczowy ból brzucha i krwiomocz, wymioty czy utrata masy ciała. Objawy mogą występować okresowo, z okresami remisji i zaostrzeń. W niektórych przypadkach możliwe i skuteczne jest leczenie farmakologiczne. Kiedy jednak nie przynosi ono efektu lub pojawią się powikłania, konieczne może być wyłonienie stomii. Operacja jest konieczna, gdy wystąpi perforacja jelita, obstrukcja czy krwawienie.
Sytuacją bezpośrednio zagrażającą życiu jest wypadanie stomii, polegające na wyjściu organów na zewnątrz z miejsca, gdzie zostały umieszczone podczas operacji stomijnej. To poważny problem, który wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Na szczęście, nie zdarza się często.
Jak pielęgnować stomię?
Prawidłowa pielęgnacja stomii jest kluczowa dla zdrowia i komfortu pacjenta. Podstawą jest oczywiście, higiena osobista, a więc regularne mycie rąk przed i po dotknięciu stomii. Zmiana worka stomijnego powinna odbywać się w odpowiednio przygotowanym miejscu, wyposażonym w czyste worki, gaziki, wodę, mydło i ręczniki. Regularna zmiana worka stomijnego jest konieczna, by zapobiec podrażnieniom skóry i wyciekom. Częstotliwość zmiany jest zależna od rodzaju worka i preferencji pacjenta, ale zwykle jest to raz na 3-7 dni. Ważne jest także monitorowanie diety, gdyż niektóre produkty mają wpływ na wydzielanie treści jelitowej i pracę stomii. Przed podjęciem jakiejkolwiek aktywności należy sprawdzić, czy worek stomijny znajduje się na swoim miejscu.