Każdy z nas zna dobrze uczucie strachu wynikające z poczucia zagrożenia lub stresu. Jest to naturalny objaw, który wielokrotnie chroni nas przed ryzykownymi posunięciami i nie ma w sobie znamion patologii. Inaczej wygląda kwestia zaburzeń lękowych. Długotrwałe i silne uczucie niepokoju, które zaczyna negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie i utrudniać kontakty społeczne, to jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń zdrowia psychicznego/zaburzeń lękowych i wymaga leczenia w formie psychoterapii.
Ogólna charakterystyka zaburzeń lękowych
Grupa zaburzeń zdrowia psychicznego wynikająca ze stresu, nazywana jest zaburzeniami lękowymi i określa różne formy specyficznych objawów psychicznych i somatycznych będących reakcją na dany stresor. Obejmuje fobie, nawracające natrętne myśli lub czynności bezwarunkowe, zaburzenia dysocjacyjne, objawiające się m.in. utratą poczucia własnej tożsamości lub integracji między chwilą obecną a wspomnieniami. Pojęcie to zawiera w sobie również zaburzenia wynikające z silnego stresu wywołanego zdarzeniem traumatycznymi, a także inne zaburzenia lękowe uogólnione oraz z napadami lęku. Objawiają się one długotrwałym uczuciem niepokoju, powracającymi wspomnieniami i wizjami sennymi. Zaburzenia lękowe stanowią jedną z najliczniej występujących grup zaburzeń w społeczeństwie. Z zaburzeniami lękowymi boryka się aż 15-20 % całej populacji.
Zaburzenia lękowe – przyczyny i objawy
Zaburzenia lękowe są wyjątkowo liczną grupą, obejmującą liczne dysfunkcje lękowe, zróżnicowane pod względem zarówno przyczyn, objawów, jak i metod leczenia. Niejednorodna etiologia zaburzeń lękowych, wyróżnia czynniki takie jak:
- predyspozycje genetyczne
- stresujące sytuacje i wydarzenia
- nadużywanie substancji psychoaktywnych
- kłopoty ze zdrowiem fizycznym
- uwarunkowania osobowościowe
- wychowanie i czynniki środowiskowe
Poszczególne symptomy zaburzeń lękowych są z kolei kwestią mocno indywidualną. Wymienić można jednak powtarzające się najczęściej objawy, takie jak: przedłużające się uczucie niepokoju, przyspieszone bicie serca, trudności z uspokojeniem się, uczucie napięcia i zaburzenia koncentracji. Wśród objawów somatycznych występują z kolei: suchość w ustach, zawroty głowy, płytki oddech, nudności.
Rozpoznanie i sposób działania w zaburzeniach lękowych
Zaburzenia lękowe, ze względu na swoją różnorodność w obrębie grupy, do której należą, dzielone są na kilka rodzajów. Wśród nich wymienia się:
- zespół lęku uogólnionego (GAD), będący chronicznym lękiem, trwającym przez okres minimum miesiąca, niespodziewane uczucie paniki bez wyraźnego powodu, zwane zespołem lęku napadowego,
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), wiążące się z natarczywymi myślami i występowaniem natręctw,
- zespół stresu pourazowego (PTSD), będący następstwem silnego, traumatycznego wydarzenia, a także zespół irracjonalnego strachu przed konkretnym czynnikiem wyzwalającym, noszący nazwę zespołu fobii.
Skuteczną metodą leczenia zaburzeń lękowych jest psychoterapia pod okiem doświadczonego specjalisty. Terapeuci w Centrum Psychoterapii Przestworza prowadzą różnego rodzaju terapie, które pozwolą dotrzeć do przyczyn lęku i wypracować zmianę zachowań.