Panujący obecnie stan pandemii związany z rozprzestrzenianiem się zakażeń wirusem SARS-CoV-2 wywołującym chorobę COVID-19 budzi wiele wątpliwości po stronie przedsiębiorców. Przede wszystkim dotyczy to sfery wymaganych procedur postępowania, by przed zakażeniem uchronić pracowników, jak i globalnie przyczynić się do zahamowania pandemii. By te wątpliwości rozwiać, na stronach rządowych pojawiły się wytyczne i wskazówki postępowania w tym trudnym czasie. Niestety nie wszystkie niejasności zostały sprecyzowane.
O jakich wytycznych postępowania, skierowanych do pracodawców, jest mowa?
Na stronach urzędowych Ministerstwa Rozwoju (MR) pojawiły się wytyczne postępowania dla zakładów przemysłowych w okresie panującej pandemii koronawirusa. Niewątpliwie pracodawcy czekali na tego typu wyjaśnienia, szczególnie w takich kwestiach, jak te dotyczące procedur postępowania czy przetwarzania danych osobowych.
Niestety, wytyczne MR nie są wszędzie jednoznaczne i wzbudziły już zainteresowanie Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO).
Co konkretnie znalazło się w opublikowanych wytycznych na stronach MR?
Najistotniejszą rekomendacją pośród zaprezentowanych jest wskazanie, iż pracownicy z objawami zakażenia koronawirusem nie mogą przychodzić do pracy, natomiast o samym narażeniu na zakażenie muszą poinformować swych przełożonych.
Ponadto, wytyczne MR mówią o konieczności wdrożenia w danym zakładzie systemu bezdotykowego mierzenia temperatury zarówno pracowników, jak i wszelakich gości wchodzących na teren przedsiębiorstwa. Taki punkt pomiaru winien być zorganizowany zaraz przy wejściu do zakładu pracy.
Co interesujące, resort rozwoju zaleca, by w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie zakupiło jeszcze bezdotykowych termometrów, pracownicy sami mierzyli sobie temperaturę. Gdy z kolei podczas dokonanego pomiaru okaże się, że u pracownika stwierdza się gorączkę powyżej 38°C lub też inne wyraźne oznaki choroby (uporczywy kaszel, złe samopoczucie, trudności w oddychaniu), wówczas pracodawca ma prawo nie wpuścić go na teren zakładu pracy.
Ponadto resort rozwoju zaleca, by wprowadzić w danym zakładzie pracy procedurę codziennego zbierania od pracowników kwestionariuszy o stanie zdrowia, która w szczególności obejmowałaby brak występowania objawów chorobowych zakażenia koronawirusem, jak i brak kontaktu z osobą, która takowe objawy miała lub też była narażona na kontakt z zakażonym.
Jak te zalecenia oceniają eksperci od prawa pracy?
Otóż niestety budzą one spore kontrowersje. Zdaniem adwokat Anny Kobylańskiej, wspólnika w kancelarii Kobylańska, Lewoszewski, Mednis, w przypadku powyższych zaleceń dochodzi do przetwarzania danych osobowych w zakresie zdrowia, a więc tych, które podlegają szczególnej ochronie w myśl RODO. Z kolei zgodnie z zapisami ustawy o RODO, do ich przetwarzania wymagana jest podstawa prawna. A trudno jest jej doszukiwać się w wytycznych resortu rozwoju. Same rekomendacje bowiem nie mogą takowej podstawy stanowić.
By temu zaradzić, owe rekomendacje powinien przeanalizować UODO. I co ciekawe, wytyczne nie były konsultowane z UODO i urząd dopiero teraz im się przyjrzy.
Jakie jeszcze wytyczne postępowania dla pracodawców zawierają opublikowane na stronie MR rekomendacje?
Resort rozwoju wskazuje również, iż pracodawcy mają obowiązek zapewnienia ochrony twarzy i rąk dla swych pracowników. W ramach takich środków ochronnych wymienia się szyby ochronne dla obsługi klienta, bariery odległościowe, przyłbice ochronne, gogle czy też maseczki. Warto wspomnieć o zaleceniach dotyczących noszenia rękawiczek w przypadku bliskiego kontaktu z osobami z zewnątrz. W przypadku naszej przychodni, sprawdzają się Rękawiczki medyczne w abenasklep.pl
W wytycznych jednakże pojawia się zastrzeżenie, iż pracodawcy nie mogą wykupywać zapasów profesjonalnych maseczek medycznych. Zamiast nich rekomendowane są maseczki wielorazowe lub zapewniające zatrzymywanie co najmniej 94% cząsteczek. I obowiązek noszenia maseczek na terenie zakładu pracy dotyczy nie tylko pracowników, ale też i gości oraz dostawców.
Kolejne zapisy rekomendacji dotyczą ograniczenia korzystania z przestrzeni wspólnych. Można to osiągnąć poprzez wprowadzenie chociażby różnych godzin przerw dla pracowników czy też zmniejszenie liczby miejsc w stołówce, gdzie poleca się wprowadzenie 3-metrowych odstępów. Wśród zaleceń jest też ograniczenie liczby osób korzystających z szatni czy też łaźni.
W zakresie organizacji pracy zakładu pracy zalecane jest zapewnienie co najmniej 1,5-metrowych odstępów pomiędzy pracownikami. Ponadto resort rozwoju zaleca zawieszenie wykonywania badań okresowych, jak i okresowych szkoleń bhp. W miarę możliwości nauczanie i szkolenie powinno odbywać się w formie zdalnej.
A jakie zalecenia przedstawia resort rozwoju w przypadku zdiagnozowania zakażenia koronawirusem u pracowników?
Otóż w chwili zdiagnozowania zakażenia koronawirusem u jednego lub większej ilości pracowników, pracodawca winien niezwłocznie skontaktować się z powiatową stacją sanepidu. Celem tego kontaktu winno być wspólne określenie osób najbliżej kontaktujących się z osobą zakażoną, by poddać je kwarantannie.
Urzędnicy MR rekomendują wówczas przeprowadzenie dezynfekcji całej sekcji zakładu, w której przebywała osoba zakażona, jak i rozważenie wyłączenia jej na dłuższy okres. Ponadto, wartym rozważenia jest też wówczas wprowadzenie procedury na wypadek konieczności zamknięcia całego zakładu przemysłowego.
Podsumowując, przedsiębiorcy pilnie oczekiwali na sformułowanie wyżej zaprezentowanych wytycznych, by móc swoje decyzje na nich oprzeć. Wszystko po to, by skutecznie przeciwdziałać rozwojowi epidemii i przygotować swe zakłady pracy do działalności w nowych warunkach zaostrzonego reżimu sanitarnego. Co prawda opublikowane wytyczne budzą wątpliwości na polu ich zgodności z ustawą o ochronie danych osobowych, jednakże są już jakąś podstawą do działania.