Zespół bólu rzepkowo-udowego to stosunkowo często spotykany problem, znany również jako kolano biegacza, zespół przedniego przedziału kolana lub PFPS. Jego głównym objawem jest ból odczuwany wokół rzepki lub pod nią, który nasila się przy wykonywaniu obciążającej aktywności przy zgiętym kolanie. Do bezpośrednich przyczyn PFPS należy nadmierne obciążenie stawu rzepkowo-udowego, bądź też jego przemęczenie. Obecnie zalecaną metodą radzenia sobie z kolanem biegacza jest fizjoterapia, która może pomóc rozwiązać problem nawet bez stosowania leków.
Anatomia stawu rzepkowo-udowego
Specyfika tej patologii ściśle wiążę się z anatomią stawu rzepkowo-udowego. Rzepka jest połączona z kłykciami kości udowej przez tylną powierzchnię tej pierwszej oraz rzepkową powierzchnię tej drugiej. Powierzchnia rzepkowa kości udowej posiada lokalizację po przedniej stronie końca dalszego kości udowej i stanowi połączenie kłykci, a ponadto przebiega do tyłu w stronę dołu międzykłykciowego. Rzepka jest z kolei kością o łukowatej i proksymalnej podstawie, trójkątnym kształcie oraz skierowanym dystalnie wierzchołku. Na jej powierzchnię stawową składa się przyśrodkowa część wklęsła, a także większa część boczna z grubą warstwą szklistej tkanki chrzęstnej, dodatkowo podzielona wyniosłością biegnącą pionowo. Rzepka jest trzeszczką, dlatego cechuje się ciasnym osadzeniem na kości udowej. W miejscu utrzymuje ją ścięgno mięśnia czworogłowego uda, którego przedłużenie tworzy na dystalnej części rzepki pasmo będące więzadłem.
Przyczyny zespołu bólu rzepkowo-udowego
Zespół bólu rzepkowo-udowego najczęściej występuje u aktywnych fizycznie osób, przy czym bardziej narażone na taką dolegliwość są kobiety. Do rozwoju patologii dochodzi zwykle w wyniku nadmiernego obciążenia podczas uprawiania sportu, np. biegania. PFPS może być wywołany np. niedostateczną amortyzacją, nagłym wyhamowaniem ruchu czy skokiem. Za czynniki wyzwalające zespół rzepkowo-udowego uznaje się też niektóre wady podstawy czy anomalie, np. tzw. kolana koślawe czy wysokie ustawienie rzepki. Istnieją też dodatkowe czynniki, które w dużej mierze wpływają na rozwój tej dolegliwości. Do najważniejszych należy brak odpowiedniej równowagi mięśniowej. Rzepka w normalnych warunkach znajduje się w łożysku ślizgowym kości udowej, a także jest dodatkowo stabilizowana przez mięśnie i więzadła poboczne. Brak równowagi mięśniowej prowadzi do tarcia przy zmianie toru ruchu rzepki, z czym wiążą się zwykle silne odczucia bólowe. Innym czynnikiem zwiększającym ryzyko PFPS jest też nieprawidłowa pozycja rzepki. Więzadła i mięśnie otaczające mogą kierować ją w jedną stronę, co prowadzi do niewłaściwego ustawienia lub nawet deformacji.
miejsce na foto1
Fizjoterapia i przebieg leczenia
Leczenie kolana biegacza skupia się w początkowych etapach przede wszystkim na łagodzeniu bólu. Z reguły niezbędny jest względny odpoczynek, a także stosowanie zimnych okładów. W dalszym okresie trwania objawów kluczowym aspektem jest profesjonalnie przeprowadzona fizjoterapia kolana. Plan terapeutyczny powinien być opracowany na podstawie dokładnego badania fizykalnego, a także wywiadu z pacjentem. Fizjoterapia ma na celu zmniejszenie nasilenia bólu w spoczynku oraz w trakcie wykonywania aktywności. Program ćwiczeń skupia się głównie na wzmacnianiu mięśni stawu kolanowego i stawu biodrowego, a dodatkowo również na poprawie równowagi i propriocepcji.
Powrót do aktywności
Warto pamiętać, że rehabilitacja kolana zawsze powinna przebiegać pod opieką specjalisty. Usługi tego typu świadczy gabinet ReForma, którego miastem działalności jest Gdańsk. Na stronie https://www.gabinet-reforma.pl można się zapoznać z aktualną ofertą. Fizjoterapia w przypadku PFPS bazuje na specjalnie dobranych ćwiczeniach i technikach, a także edukacji pacjenta w kontekście zapobiegania przyszłym urazom. Proces powrotu do aktywności w wielu przypadkach nie wymaga stosowania żadnych leków, pod warunkiem prawidłowego wykonywania wszystkich aktywności – w tym przysiadów, wykroków czy ćwiczeń na stepie, które mają na celu poprawę stabilności. Osobom z tendencją do urazów kolan rekomendowane są umiarkowane ćwiczenia, takie jak jazda na rowerze czy pływanie
Artykuł Sponsorowany