Służba zdrowia przeżywa w ostatnim czasie sporo zmian. Z jednej strony coraz mocniej wkracza na ścieżkę informatyzacji, a z drugiej strony mierzy się ze zmianami demograficznymi. Mowa tu o rosnącej liczbie osób starszych, jak i o brakach kadrowych w placówkach medycznych.
Co czeka służbę zdrowia w 2020 roku?
Zdaniem Janusza Cieczyńskiego, wiceministra zdrowia, informatyzacja będzie jednym z priorytetowych wyzwań, stojących przed służbą zdrowia w przyszłym roku. Elementy cyfryzacji, wprowadzane stopniowo, będą coraz mocniej obecne w życiu codziennym, tak pacjentów, jak i kadry medycznej.
Od 8 stycznia 2020 roku obowiązkowa staje się e-recepta. Ponadto urzędnicy resortu zdrowia będą pracować nad upowszechnieniem rozwiązań, które są już obecne, ale nie w pełni wykorzystywane. Mowa tu choćby o Internetowym Koncie Pacjenta (IKP), dostępnym pod adresem pacjent.gov.pl. Poza tym resort pracuje nad systemem, który pozwoli umówić się na wizytę do lekarza przez internet, jednak do tego potrzebne jest większe upowszechnienie elektronicznego skierowania.
Ponadto dobiegają końca prace określające zasady prowadzenia e-dokumentacji. Jest to z kolei niezbędny element, który spowoduje możliwość natychmiastowej wymiany informacji pomiędzy placówkami medycznymi. Jednocześnie jej upowszechnienie spowoduje, iż będzie można odejść od prowadzenia jej równolegle w wersji papierowej i elektronicznej, gdyż jest utrudnienie, a nie ułatwienie.
Jakie jeszcze zmiany i działania przewidywane są na rok przyszły?
Resort zdrowia planuje, by na koniec 2020 roku rozpoczął działalność system TOPSOR, wspierający pracę na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR). W chwili obecnej ogłoszony został powtórny przetarg na uruchomienie takiego systemu, po wyciągnięciu wniosków i uwag co do pierwszego podejścia w tym zakresie.
Zdaniem Janusza Cieczyńskiego, wiceministra zdrowia, problemem, który spowodował unieważnienie pierwszego przetargu, była złożoność problemu. Sam projekt jest bowiem skomplikowany, łącząc w sobie 3 komponenty:
- przygotowanie oprogramowania wspierającego triage
- budowa systemu łączącego wszystkie SOR w Polsce
- dostawa kardiomonitorów
Natomiast sprzęt niezbędny do stworzenia systemu TOPSOR dostarczać będzie Ministerstwo Zdrowia. Kluczem w całym procesie jest to, iż środki finansowe będą przekazywane na integrację systemu TOPSOR z systemami szpitalnymi tak, by nie było dwóch równolegle działających systemów w danej placówce.
Jakich jeszcze zmian należy oczekiwać w przyszłym roku w służbie zdrowia?
W resorcie zdrowia trwają intensywne prace nad programem związanym z bilansem czterdziestolatka. Jest już gotowa koncepcja z Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT), która w najbliższym czasie zostanie przetransponowana w projekt ustawy.
Zdaniem Janusza Cieczyńskiego, wiceministra zdrowia, już w pierwszej połowie 2020 roku z badań w ramach tego programu powinny skorzystać steki tysięcy osób.
Ponadto urzędnicy pracując nad zachętami dla szpitali w celu wspólnego kupowania leków, gdyż ta możliwość nie jest w pełni wykorzystywana. Zdarza się bowiem, iż obecnie takie same leki w ramach programów lekowych w różnych szpitalach mają znaczne różnice cenowe. NFZ już od wielu tygodni analizuje takie sytuacje, by im zapobiegać. W tego typu działaniach nie chodzi jednak o to, by pozostawić więcej pieniędzy na kontach NFZ, ale o to, by w ramach tego samego budżetu móc zaproponować leczenie szerszej grupie pacjentów.
Na co jeszcze zwracać będzie uwagę resort zdrowia?
Zdaniem urzędników występują duże różnice w zakresie zarządzania placówkami szpitalnymi, gdyż w podmiotach o podobnym potencjale i podobnym dofinansowaniu ze strony NFZ, mamy duże rozbieżności w zakresie rentowności.
Stąd też resort chce promować szpitale, które mają wysoką jakość zarządzania. Przewidywane jest w tym zakresie zorganizowanie i sfinansowanie dodatkowych studiów MBA dla wyróżniających się menedżerów.
W związku też z sytuacją na rynku pracy (chociażby wzrostem od 1 stycznia 2020 roku stawki wynagrodzenia minimalnego), resort przewiduje podjęcie działań, zmierzających do zmian w zakresie finansowania podmiotów leczniczych.
Rok 2020 będzie także okresem, gdy nadal trwać będą prace nad zmianami w ustawie o zawodzie lekarza, jak i rozwojem rynku asystentów medycznych. Działa już bowiem Rejestr Asystentów Medycznych, dzięki czemu mogą oni w imieniu lekarza wystawiać e-zwolnienie czy też e-receptę. Przewidywane jest jednak rozszerzanie ich roli i kompetencji.
Zatem jakie nowe role mogą otrzymać asystenci medyczni?
Otóż rolą resortu zdrowia jest wypracowanie wraz ze środowiskiem lekarskim dokładnego kształtu tego zawodu i jego uprawnień. Być może warto w tym zakresie odnieść się do doświadczeń krajów, gdzie cyfryzacja ochrony zdrowia doprowadziła do powstania nowego zawodu – medical scribe, czyli osoby, której wyłącznym zadaniem jest przekładania tego co mówi lekarz na dokumentację elektroniczną. To też jest w interesie wszystkich stron, gdyż lepszej jakości dane medyczne spowodują wiele wymiernych korzyści.
A czy lekarstwem na problemy kadrowe okażą się medycy z zagranicy?
Zdaniem Janusza Cieczyńskiego, wiceministra zdrowia, ułatwienia dla lekarzy cudzoziemców są w pewnym stopniu reakcją na problemy kadrowe w Polsce. Bowiem każdy sposób, który ułatwia podejmowanie pracy osobom z odpowiednimi kwalifikacjami jest dobrą drogą.
Przy czym jest to oczywiście tylko jeden ze sposobów zaradzenia brakom kadrowym w polskiej służbie zdrowia. Ułatwienia dla cudzoziemców mają nade wszystko uelastycznić medyczny rynek pracy, co w dłuższej perspektywie wszystkim powinno wyjść na dobre.
Podsumowując, nadchodzący rok wydaje się być kolejnym, gdy postępował będzie proces cyfryzacji i informatyzacji służby zdrowia w Polsce. Ponadto, spodziewać się należy kolejnych zmian w zakresie struktur personalnych, nowych programów leczniczych, jak i być może powstawaniu wręcz nowych zawodów. Zapewne też zwiększy się udział cudzoziemców w tej branży. Niewątpliwie nie znamy tylko jednoznacznej odpowiedzi jak te działania przełożą się na skuteczność działania służby zdrowia w Polsce.