W najbliższym czasie spodziewać się można wprowadzenia w życie zmian dotyczących zasad funkcjonowania karetek pogotowia ratunkowego. Rada Ministrów właśnie zajmuje się bowiem projektem nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, która wprowadza między innymi większe zróżnicowanie rodzajów zespołów ratowniczych, udzielających pomocy pacjentom.
Jakich zmian należy oczekiwać w kontekście funkcjonowania zespołów ratownictwa medycznego?
Rada Ministrów zajmuje się właśnie projektem nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, gdzie zmiany dotyczyć mają większego zróżnicowania rodzajów zespołów udzielających pomocy pacjentom. W tym kontekście najnowsza wersja projektu owej nowelizacji przewiduje utworzenie jednej motocyklowej jednostki ratowniczej na każde rozpoczęte 400.000 mieszkańców danego województwa. Ponadto przewiduje się również rozróżnienie zespołów ratownictwa medycznego na dwu- i trzyosobowe, lecz już bez ustalania minimalnej proporcji jednych do drugich.
W powyższym aspekcie ich liczba oraz rozlokowanie w terenie, podobnie jak w odniesieniu do motocyklowych jednostek ratowniczych, będą wskazywane w wojewódzkim planie działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w uzgodnieniu z dyrektorem oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Wszystko to oznacza, iż przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia przychyli się do uwag zgłaszanych w tym zakresie, chociażby przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych, czy też NFZ. Tutaj wnioskodawcy wskazywali bowiem na to, że już obecnie w wielu województwach jest problem z zabezpieczeniem personelu medycznego do realizacji świadczeń medycznych, a ustalenie sztywnych wytycznych mogłoby doprowadzić do pogłębienia trudności w tym zakresie.
Jak jednak zauważa Roman Badach-Rogowski, przewodniczący Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Ratownictwa Medycznego, tak naprawdę, dopóki nie powstanie spis ratowników medycznych z prawem do wykonywania zawodu, trudno mówić o znajomości dokładnych danych na temat dostępności kadry w tym aspekcie. Tutaj bowiem warto podkreślić, iż z przeróżnych informacji dostępnych na rynku wynika, iż wielu ratowników medycznych pracuje poza systemem, chociażby w przedsiębiorstwach farmaceutycznych.
Stąd też niewątpliwie stworzenie dobrego systemu zachęt mogłoby skłonić ich do powrotu do pracy w ratownictwie medycznym. Jednocześnie należy też za wszelką cenę dążyć do tworzenia trzyosobowych zespołów ratownictwa medycznego, a przepisy w obecnym projekcie tego nie gwarantują, a zatem może się okazać, iż w tym względzie niewiele się zmieni i nadal będą zatem dwuosobowe zespoły ratownictwa medycznego. Problemem pozostaje tutaj również kwestiach środków finansowych, albowiem obecnie pieniądze na ratownictwo medyczne pochodzą bezpośrednio z NFZ, a tak naprawdę powinny być one również zagwarantowane w budżecie państwa.
Istotnym jest również, iż przedstawiciele resortu zdrowia uwzględnili uwagi dotyczące doprecyzowania kwestii wyposażenia motoambulansu oraz zasad prowadzenia dokumentacji dla zdarzenia medycznego, do którego został wysłany zespół motocyklowy lub karetka. W tym zakresie przepisy przewidują, iż wymagania dla motoambulansu określone zostaną w rozporządzeniu koszykowym i zarządzeniu prezesa NFZ, natomiast, gdy do jednego zdarzenia zostaną wysłane dwa zespoły, to będzie to rozliczone w ramach dwóch odrębnych świadczeń.
Jakie jeszcze zmiany wprowadzone zostaną w zakresie funkcjonowania zespołów ratownictwa medycznego?
Generalnie projekt nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym uwzględnia również uwagi zgłoszone przez tak zwane jednostki współpracujące z systemem, jak chociażby przez przedstawicieli:
- Państwowej Straży Pożarnej
- jednostek organizacyjnych Policji
- Straży Granicznej
- podległych ministrowi obrony narodowej
Pierwotnie projekt nowelizacji przewidywał, iż zmiany miały zapewnić dotarcie zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia w czasie nie przekraczającym 30 minut od przekazania powiadomienia przez dyspozytora medycznego, natomiast obecna wersja nowelizacji przewiduje zapewnienie gotowości do działań ratowniczych w owym czasie 30 minut.
Jak podkreślają przedstawiciele wojewodów, jak i również Polskiego Czerwonego Krzyża, przepisy w pierwotnym kształcie mogły doprowadzić do usunięcia z rejestru znacznej liczby jednostek współpracujących z systemem, które pełnią rolę ratowniczą w charakterze ochotniczym. Tutaj bowiem nie zapewniając dotarcia w wymaganym czasie 30 minut formacje takie straciły podstawę prawną do działania jako jednostki współpracujące z systemem ratownictwa medycznego. Stąd tez dobrze się stało, iż projektowane przepisy uległy zmianie w omawianym zakresie.
Kolejne zmiany dotyczą personelu medycznego, gdzie przewidziano dodanie przepisu, zgodnie z którym osoby udzielające pierwszej pomocy, wchodzące w skład zespołów ratownictwa medycznego, udzielające świadczeń zdrowotnych w szpitalnym oddziale ratunkowym, dyspozytorzy medyczni, koordynatorzy ratownictwa medycznego, wykonujące swoje zdania zyskają możliwość poświęcenia dóbr osobistych i majątkowych innych osób. Z takiej możliwości będą oni mogli skorzystać wówczas, gdy jest to niezbędne dla ochrony lub ratowania własnego życia lub zdrowia, podczas realizacji zadań ratowniczych. Projekt nowelizacji przepisów przewiduje również wprowadzenie obowiązku zapewnienia wsparcia psychologicznego członkom zespołów ratownictwa medycznego.
Jak podkreśla Roman Badach-Rogowski, jest to niebywale istotne, bowiem o zapewnienie wsparcia psychologicznego już od dawna walczyło całe środowisko ratowników medycznych. Niewątpliwie szkoda, że głos środowiska ratowników został wysłuchany dopiero teraz, gdy doszło do tragicznej napaści na ratownika medycznego, ale z drugiej strony dobrze się stało, że zmiany takie są przewidziane do wprowadzenia w życie. Tutaj bowiem należy podkreślić, iż zapewnienie pomocy psychologicznej ratownikom medycznym jest potrzebne, co zapewne też pozytywnie wpłynie na ich chęć pracy w tym jakże trudnym oraz odpowiedzialnym zawodzie.
Z projektu nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym wynika również, iż będziemy mieć do czynienia z wprowadzeniem obligatoryjnych, cyklicznych szkoleń w zakresie samoobrony oraz technik deeskalacyjnych. Zgodnie z projektowanymi przepisami takie przeszkolenie dotyczyłoby wszystkich członków zespołów ratownictwa medycznego czy też dysponentów, przy czym nie rzadziej niż raz na 5 lat. To też niewątpliwie dobry pomysł, podnoszący bezpieczeństwo pracy oraz standardy tutaj obowiązujące.
Podsumowując, już wkrótce spodziewać się można wprowadzenia zmian w zakresie funkcjonowania zespołów ratownictwa medycznego w Polsce. Będący w trakcie prac legislacyjnych projekt nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym przewiduje między innymi większe zróżnicowanie rodzajów zespołów udzielających pomocy pacjentom, jak i też wprowadzenie innych usprawnień czy też regulacji, które już od lat zgłaszane były przez przedstawicieli ratowników medycznych, czy też innych środowisk zaangażowanych w ratownictwo. Tutaj jednym z istotniejszych elementów jest również zapewnienie wsparcia psychologicznego członkom zespołów ratownictwa medycznego o co środowisko to walczyło już od dobrych kilku lat, jak i też konieczność przeszkolenia z samoobrony czy też technik deeskalacylnych. Wszystko to razem powinno przyczynić się do podniesienia zarówno bezpieczeństwa, jak i rangi zawodu ratownika medycznego.