Badania wstępne realizuje się w ramach medycyny pracy. Zakres badań wstępnych określa lekarz medycyny pracy na podstawie skierowania wystawionego przez pracodawcę. Do ich wykonania obowiązani są:

• pracownicy, którzy są przyjmowani do pracy na podstawie stosunku pracy 
• pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowisko pracy
• pracownicy przenoszeni na stanowiska, na których występują warunki uciążliwe lub czynniki szkodliwe dla zdrowia

Badania wstępne należy wykonać przed podjęciem pracy, bowiem na podstawie wyników badań wystawiane jest orzeczenie lekarza medycyny pracy, które określa, czy pracownik może zostać dopuszczony do pracy.

Skierowanie na badania wstępne do pracy

Skierowanie na badania wstępne do pracy wystawia przyszły pracodawca. Podmiot zatrudniający jest obowiązany wystawić skierowanie w dwóch egzemplarzach – jedna wersja pozostaje u lekarza, a druga przeznaczona jest dla osoby kierowanej na badania.

Co powinno znaleźć się w skierowaniu na badania wstępne? 

Na skierowaniu na badania wstępne do pracy powinno być opisane stanowisko, na którym ma być zatrudniony przyszły pracownik oraz informacja o występujących czynnikach niebezpiecznych, uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia.

Za pracę na stanowisku podwyższonego ryzyka uznawane wszystkie czynności, które stwarzają zagrożenie dla pracownika. Należy do nich zaliczyć pracę w miejscach, w których występują:

• bardzo niskie temperatury
• bardzo wysokie temperatury
• hałas
• drgania mechaniczne
• substancje uczulające
• substancje drażniące
• substancje toksyczne
• substancje rakotwórcze
• zapylenie
• metale w postaci pylistej
• promieniowanie laserowe
• wirusy
• bakterie
• grzyby

Badania wstępne do pracy a orzeczenie lekarskie

Badania wstępne do pracy realizuje lekarz medycyny pracy, z którym pracodawca zawarł umowę. Lekarz medycyny pracy na podstawie przeprowadzonych badań wydaje orzeczenie stwierdzające:

• brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku
  lub
• przeciwwskazania do pracy na określonym stanowisku w warunkach opisanych w skierowaniu

Badania wstępne a przeciwwskazania do pracy 

W przypadku, gdy lekarz medycyny pracy stwierdzi przeciwwskazania do pracy, umowa nie może być zawarta, ponieważ pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.